Баланың эмоционалдық дамуындағы музыканың рөлі

Мектепке дейінгі жастағы баланың музыкамен айналысуының маңызы зор. Балалар халық әндерімен қатар түрлі классикалық музыка және вокалдық шығармалар, инструменталдық (фортепиано, скрипка, аккордеон, флейта, домбыра, қобыз және т.б.) шығармаларды тыңдап, ішкі дүниесімен қабылдауға тырысады. Олар музыкалық шығарманың көркемдік бейнесін суреттеуімен қатар, музыкалық аспаптарды ажырата алады. Музыканы түсінікпен дифференциалдық түрде белсенділікпен қабылдайды. Балалар музыканы тыңдап, ән айтып, билейді, музыкалық ойындарға қатысып, қол ұстасып айналады, балаларға арналған салтанатты әндерді орындау мен қатар үлкендермен бірге ән айтып, ойын – сауықтық шараларға, мерекелік Жаңа жыл, 8 – ші наурыз, Наурыз мейрамы, Тәуелсіздік күні мейрамына арналған ертеңгіліктерге қатысады.

Музыкалық сауаттылығын көтеруге, музыкалық аспаптарда ойнауға қызығушылығы арта түседі. Ол үшін сазды естіп – тыңдау қабілетімен қатар баланың эмоционалдық қасиеттерін дамытып, ойын түрлерімен жоғарғы дауыстық әуендерді пайдаланған жөн. Қол қимылымен дыбыстық елестетуді байланыстыра білу керек. Баланың музыкалық дыбысты ажырату қабілетін дамыту – шаруашылыққа деген қызығушылықты арттырып, музыкалық аспаптарда ойнап үйренуге жол ашады. Балалардың саз жетекшісі, тәрбиеші, ата – аналары оларды музыкалық мәдениетке, оның тілін ұғынуға, музыка арқылы тұлғалық қасиеттерінің қалыртасуына көмектеседі. Үлкендердің музыкағы деген қызығушылығы, талғамы, балаға деген сенімі, сыйластығы, түсінушілігі, байланыстағы шеберлігі жақсы жетімтіктерге қол жеткізеді. Балаларды музыканы сүюге, оның тілін түсіне білуге, яғни олардың көокемдік талғамымен тәпбиелеуіміз қажет. Олар (халықтық, шектік, үрмелі) оркестр, әуен, ритм, темп, жылдамдық, инамика; балет, опера, оперетта, концерт секілді терминдерді түсініп, ұғынуға қабілетті. Музыкалық тәрбие берудің келесі санатында балаларды түрлі сипаттағы музыкамен таныстыру арқылы жалғасады. Музыкаға қызығу, бір жанр ішіндегі музыкадан айырмашылықтарынсипаттау мүмкіншілігі қалыптасады. Қазіргі музыкалық өнер туралы айтылады.

Ересек топтарындағы музыкалық тәрбие берудің негізгі міндеттері: Түрлі сипаттағы музыкаға қызығушылық және эмоционалдық серпілісті дамыту және қалыптастыру; музыка басталғанда немесе оны тыңдап отырып, оның сөзін естімей ақ таныс шығармаларды басқаларынан айырып, оны еске сақтау бойынша музыкалық қабылдау қасиетін дамыту; балалардың музыкалық танымын кеңейту, олардың белсенді музыкалық тәжірибемін байыту мақсатында жағдайлар туғызу; әдістемелік, тембрлық, дыбыстық, динамикалық есту, шығармашылық белсенділігін дамыту.

Сонымен қатар балалардың орындау дағдыларын дамыту қажет. Дыбысты дұрыс тани білуі, екпіннің тазалығын, музыкаға байланысты ритмикалық қозғалыстарды, билегенде түрлі қимылдар жасауды, ұлттық және түрлі инструменттерді айыра біліп және оларда ойнауын қолдау.

Автор: Исабаева Зульфия