Сәби денсаулығы мен денесінің шынығуы

Нәресте денесінің дұрыс жетіліп, дамуына дене шынықтыру көп себебін тигізеді. Дене шынықтыру жаттығуларын жасау үшін денесін жақсылап майлайды да, баланы шалқасынан, қырынан, етпетінен жатқызып, сылап-сипап, әртүрлі жаттығулар жасайды. Нәрестенің шынығуына және денсаулығының жақсы болуына күн сәулесінің, таза ауаның, судың тигізетін пайдасы зор.

Нәресте дүниеге келген алғашқы күннен бастап, оны белгілі бір режимгеүйрету керек. Нәрестенің ұйықтайтын, ояу жататын және тамақтанатын мезгілдерін дұрыс алмастырып отыру — оның шынығуына және психика-лық дамуына жақсы әсерін тигізеді.

Нәрестені алғашқы күндерден бастап таза ауаға алып шыққан дұрыс. Қыста 14—20 күндік баланы 10°-қа дейінгі суықтыққа бірте-бірте үйретеді. Яғни алғашқы кезде далада 5—10 минуттай болып, оны күн сайын ұзарта береді. Жел соқпайтын жерлерде баланың бетін ашып жүру керек. Әдетте ұйықтар алдында да серуендеткен жөн. Таза ауаға шыққан бала тез әрі жақсы ұйықтайды. Сондай-ақ таза ауа мен күн сәулесі баланы рахит пен өкпе ауруларынан қорғайды.
Нәресте жататын бөлмені таза ұстаудың да маңызы зор. Ол үшін бөлмені күніне 3—4 рет жуып, сүртіп, ауасын тазартып отыру керек. Ауа райының жылы кездерінде күні бойы терезені ашық ұстаған жөн. Бөлмені дымқыл шүберекпен тазартып, жаз айларында төсек орнын күн көзіне, қыста желдеткішті ашып терезе алдына жайып алған жөн. Нәресте жатқан бөлмеде темекі тартуға, киім-кешек кептіруге, тамақ дайындауға болмайды. Бала бөлмесінің температурасы 18—20 градустан төмен болмауы керек.

Әрбір ана сәбидің температурасын өлшеп грелканы, жылытқыш компресті, қыша қағазын және тазартқыш клизманы қоя білу керек.
Сәбидің температурасын өлшеу үшін термометрдің сынабы бар басын баланың қолтығына не шатына қояды. Термометр қойған кезде сәбидің қолын қысып, ал аяғын бүгіп 10 минуттай ұстау керек. Температураны таңертең, күндізгі сағат төртте, кешкі сағат алтыда өлшеп,.қағазға жазып отырған жөн.
Баланы жылындыру қажет болса, үстіне екінші көрпе жабу керек, ол жеткіліксіз болса, қыздырғыш (грелка) қойған жөн. Ондағы су 45° болуға тиіс. Аузынан су ағатынын, акпайтынын аныктап қыздырғыш-
ты арнайы қапшыққа салады да, таза жаялыққа орап, көрпенің астына баланың аяғына жақындатып қояды. Компресс жасайтын судың жылы болғаны дұрыс. Таза шүберекті не дәкені сол суға батырып, сығып алып, баланың ауырған жеріне жапсырып, қағаз не клеенканы сол шүберектің үстін кымтай жабады. Бұдан кейін үстіне мақта немесе фланель салып, оны клеенкамен қымтап, байлап тастайды.
Ал қыша кағазын жылы суға батырып алып, қажетті.жерге жапсырады да, үстін шүберекпен жауып қояды. Егер баланың денесін қышаға орау керек болса, бір стакан жылы суға екі қасық қыша салып араластырады да, оның үстіне тағы да екі стакан су құяды. Осы ерітіндіге жаялықты батырып алып, астына көрпе салынған құрғақ жөргектің үстіне салып баланы мойнына дейін орап тастайды.
Екі аяғының арасына кіші жаялық салу керек. Әйтпесе бала аяғын бір-біріне үйкелеп қызартып алуы мүмкін. Қышаға осылай оралған нәресте 10 минуттай жатады, денесі қызара бастады-ау деген кезде оны босатып, денесін жылы сумен (38°) шайып, құрғата сүртеді, таза жаялыққа қайтадан орап, төсегіне жатқызады да жылы жауып тастайды. Сәбиге тазартқыш клизма жасау үшін жылы су (30°) Осындай күтім жолдарын, айтылған кеңестерді орындаған жағдайда баланың ауру-сырқаудан аман, дені сау болып өсері сөзсіз.