Күнделікті жұмыстар баланың дамуына қалай көмектеседі?
Үй шаруасы – бұл тек тазалық пен тәртіп сақтау ғана емес, сонымен қатар баланы дамытуға арналған тиімді құрал. Тіпті ең қарапайым істер – үстел сүрту, ойыншықтарды жинау немесе өсімдіктерді суару – балаға өз отбасының бір бөлігі екенін сезінуге, өз бетінше әрекет етуге және жауапкершілікті сезінуге көмектеседі.
Баланы үй шаруасына неге тарту керек?
✔ Маңыздылығын сезіну. Үй шаруасына көмектесу арқылы бала өзін отбасына қажетті тұлға ретінде сезінеді және өзіне деген сенімділігі артады.
✔ Өзін-өзі күту дағдыларын дамыту. Қарапайым тапсырмаларды орындау арқылы бала өз кеңістігіне қамқор болуды үйренеді.
✔ Физикалық даму. Қолмен жұмыс жасау – жинастыру, заттарды реттеу, ас үйде көмектесу – ұсақ және ірі моториканы, қозғалысты үйлестіруді және бақылауды дамытады.
✔ Болашаққа қажетті дағдылар. Кеңістікті ұйымдастыру, жоспарлау және саналы түрде әрекет ету қабілеті балаға мектепте де, өмірде де көмектеседі.
✔ Отбасылық байланыстарды нығайту. Бірлескен жұмыстар ата-ана мен бала арасындағы қарым-қатынасты жақсартады, үйдегі атмосфераны жылы әрі қолдаушы етеді.
Баланы үй шаруасына қалай тартуға болады?
✅ Үлгі болыңыз. Егер бала ата-анасының үй жұмыстарын қуана орындайтынын көрсе, ол да соған талпынады.
✅ Қарапайым тапсырмалар беріңіз. Балаңыз сізбен бірге шұлықтарды сұрыптасын, сүлгілерді жинасын немесе үстелге қасықтар қойсын.
✅ Үдерісті сөзсіз көрсетіңіз. Қозғалыстарыңызды асықпай, бірізділікпен жасаңыз – бұл балаға жақсы түсінуге көмектеседі.
✅ Ыңғайлы жағдай жасаңыз. Балаңызға арналған шағын сыпырғыш, жеңіл шелек, шүберек және ыңғайлы сөрелер болсын – сонда ол өздігінен әрекет ете алады.
✅ Уақыт беріңіз. Бала үшін нәтиже емес, процесс маңызды. Оған асықпай жұмыс істеуге мүмкіндік беріңіз.
Бала жасы бойынша қандай істерді атқара алады
👶 1-2 жас: 🔹 Ойыншықтарды қорапқа жинау. 🔹 Үлкендерге заттарды беру (қасық, шұлық, шүберек). 🔹 Үстелді сүртуге көмектесу. 🔹 Киімдерді кір машинасына салу.
👧 2-3 жас: 🔹 Гүлдерді кішкентай құмырамен суару. 🔹 Жиһаздың шаңын сүрту. 🔹 Ыдыс-аяқ жуғышқа ыдыстарды қоюға көмектесу. 🔹 Киімдерді түстеріне қарай сұрыптау.
👦 3-4 жас: 🔹 Киімдерін тартпаға жинау. 🔹 Үстелге қасық пен шанышқы қою. 🔹 Көкөністер мен жемістерді жуу. 🔹 Шағын сыпырғышпен сыпыру.
👩 4-5 жас: 🔹 Тамақтан кейін үстел жинауға көмектесу. 🔹 Сүлгілерді жинау. 🔹 Ата-анасымен бірге азық-түлікті орналастыру. 🔹 Төгілген суды сүрту.
Балаға көмектесуге қалай ынталандыруға болады?
Нәтижеге емес, күш-жігеріне баға беріңіз. «Керемет жинадың!» деудің орнына, «Сен өте тырыстың!» деп айтыңыз.
Процесті ойынға айналдырыңыз. Кім жылдамырақ ойыншық жинайды, шаң сүртуді приключение ретінде ойнаңыз.
Таңдау беріңіз. Бала өз ісін таңдасын – шаң сүрту немесе гүл суару.
Қателіктерін өзіне түзетуге мүмкіндік беріңіз.
Еңбегінің маңыздылығын көрсетіңіз. «Сенің көмегің үйімізді жайлы етеді!»
Балаңызды үй шаруасына араластырыңыз, сонда олар қуанышпен өсіп, дамып, отбасының маңызды мүшесі болуды үйренеді!