Шахмат – ақыл-ой спорты
Мазмұны
1. Шахмат туралы түсінік
2. Шахмат тақтасы
3. Шахмат фигуралары
4. Фигуралардың жүрістері
5. Ойынның ережесі
6. Термин сөздер
7. Сен білесің бе?
СЕН білесің бе ?
1966 жылдан бастап 20 шілде Халықаралық шахмат күні ретінде тойланады. Бұл мереке 1924 жылы құрылған Әлемдік шахмат федерациясы шешімімен бекітілген.
Термин сөздер
*ПАРТИЯ-ойыншылардың ойнаған әрбір ойыны
*СТРАТЕГИЯ- ойынның жоспары
*ТАКТИКА- айла- тәсіл
*ДЕБЮТ – ойынның басталуы,яғни алғашқы 10-15 жүріс.
*МИТТЕЛЬШПИЛЬ- ойынның ортасы, шахматтың ең бір қызық кезеңі.
*ЭНДШПИЛЬ- ойынның аяғы, шахматтың соңғы кезеңі
Шахмат туралы
Шахмат – ғылыми ақыл-ой және халық шығармашылығы негізінде пайда болған ең танымды да, қызықты спорт ойыны.
Шахмат ойынын тақта үстіндегі соғыс деуге болады.
Ойын тұңғыш рет 5 ғасырда Үндістанда шыққан.
Ежелден қалған аңыздар бойынша, шахмат-ты ең алғаш болып біздің эрамызға дейін 1000 жыл бұрын Үндістандық математик ой-лап тауыпты.
Шахмат ойынының тұңғыш аты «чатуранга». Шығыста ел билеуші патшаны шах деп атай-ды. Ал «мат»–«өлді» деген сөз екен. Сонда «шахмат» сөзін: «Қарсыластың патшасына (короліне) өлім келсін!» – деп аударуға бола–ды. Шахмат тақтасы ақ және қараға боялған бірдей 64 шақпаққа бөлінеді.
Ойынның мәні де осында, мұнда «ақ жағы» мен «қара жағының» екі армиясы 64 шаршы-лы тақта үстінде шайқасады. Ойынды заңды түрде 2 ойыншы ойнайды.
Шахмат тақтасы
Шахмат ойынының арнаулы тақтасы бар.
Ол өзара ақ және қараға түске боялған бір
дей 64 тең шаршыға бөлінген. 64 шаршы-
ның қақ жартысы, яғни 32-сі ақ түске, 32-сі
қара түске боялған. Тақтада фигуралар 3
түрлі жолмен жүре алады.
Олар: Вертикаль жолдар,
Горизонталь жолдар және диогональ жолдар.
«Бірінші кезекте шахмат – ол күрес»
*Шахмат адамды жылдам ойлауға, шешім қабылдауға және қадам жасауға итермелейді.
*Ойнау логикасы зейінділікті дамытуға, әр алуан варианттарды жылдам әрі дәл есептей білуге, жеңіс-ке жетуге деген ерік-жігер-ді қалыптастыруға және басқа да моральдық қасиеттерді тәрбиелеуге көмектеседі.
*Шахмат ойыны – бұл адамның мінез-құлқын өзі басқарумен анықталатын қоғамдық тәжірибені қалыптас-тыруға арналған жағдайлар негізіндегі іс- әрекеттің бір түрі. Сондықтан, адам баласының дүние танымы кеңейеді, сөздік қоры, ойлау қоры дамиды, бі-лім сауаттылығы математика, физика, химия сияқты пәндерге көп септігін тигізеді.
*Логикалық ойлау қабілеттерін дамытады
Шахмат – ақыл-ой спорты
ШАХМАТ ФИГУРАЛАРЫ
Шахмат ойынында барлығы 16 фигура, 16 пешка бар.Олардың жартысы ақ, жартысы қара түске боялған.
Фигуралардың атауы:
1. КОРОЛЬ- ең маңызды фигура
2. ФЕРЗЬ – корольдің оң қолы, ең күшті фигура
3. ЛАДЬЯ – Ферзьден кейінгі күшті фигура
4. КОНЬ – басқа фигураларды аттап өте алатын бірден-бір фигура.
5. СЛОН – Коньмен күші бірдей фигура
6. ПЕШКА – ең әлсіз ойыншы
Фигуралар екіге бөлінеді.
1. Ауыр фигуралар: Ферзь, Ладья
2. Жеңіл фигуралар: Конь, Слон
кішкентай кезімде шахматты жақсы ойнаушы едім фигураларының аттарын білмесемде…….
шахмат-математик оқушылардың сүйікті ойыны сабақтан тыс уақытта үйірме жұмыстарында бірнеше сағаттап оқушыларды шахматта үйретіп баулыса,миы жетіледі.ойлау қабілеті әлдеқайда дами түседі.
Жақсы
Көптен бері шахмат ойнап үйренгіп келіп жүр,бірақ білмеймін..уақыт таппаймын мүлдем.Мақалаға рахмет!
Пешка қарсыласының жерінде аттың немесе турканың слонның орнына жетсе ферза бола ала ма
шахмат-математик оқушылардың сүйікті ойыны сабақтан тыс уақытта үйірме жұмыстарында бірнеше сағаттап оқушыларды шахматта үйретіп баулыса,миы жетіледі.ойлау қабілеті әлдеқайда дами түседі.
Шахмат спортын бір бөлек сабақ етіп өткізседе артық етпейді.
Шахмат ойынының адамның мінез – құлұына , ақыл-ойына соншалықты әсері бар екенін білмеппін. Рахмет сіздерге!
Шахмат балалардың ой өрісін дамытатын керемет ойын түрі.Жарайсыз
Шахмат туралы жаксы жазылган.казак тилинде жарык Корген китап барма?
Король-патша, ферзь-уәзір, турка-жаналғыш, слон-піл, конь-ат, пешка-әскер.
салеметсіздерме!Шахмат ойнында менің сұрағым екі жақтың ойыншысы келмей қалса екі жақа 1 балды екі жақа бөліп бередіма?
пешканы -бала деген дұрыс,себебі олар өсе келе уәзір немесе піл т,б болып өсе алаады !
Құрметті Еркетай сайты ! шахмат жайлы жазғандарыңыз жақсы-ақ ! бірақ бұл шахматтағы фигуралардың қазақша аттары жоқ па? сонда атты конь деп балаларымызға үйретеміз бе ? бұл деген масқара ғой ! мысалы тураны кей жерде түйедеп атай береді ғой
қалай көшіруге болады?
Сайтқа тіркелу арқылы.
срочно керек еді?
жаксы
жаксы))
қалай алуға болады екен? срочно керек еді?
калай скачать етуге боладыыыыы? айтыныздаршы срочно керек
Өте жақсы