Сөйлеу техникасына арналған тілдік жаттығулар

Орал қаласы № 1 жалпы орта білім беретін мектебі мектепалды даярлық тобының бірінші санатты тәрбиешісі Муханбетова Раушан Тулепбергеновна

Сөйлеу техникасына арналған тілдік жаттығулар.

Гүлдерді иіскейік.Балалар,біз өзімізді гүлдер бағында жүрміз деп елестетейік.Гүлдер әдемі және хош иісті болады.Кәне, гүлдерді иіскеп көрейікші.Тамаша!
Жаттығу 2-3 рет қайталанады.

Ғарышкерлер.Тәрбиеші:Сендер өздеріңді ұшқыш ғарышкерлерміз деп есептеңдер.Зымыран әуе кемесін ұшыруға аз қалды.10-нан 1-ге дейін санап үлгеруге жетерлік тыныстап дем жинаймыз, қаттырақ, әрі анық «Жібер» деген сөзді айтамыз да, дем шығарамыз.
Егер кімде-кімге ауа жетпесе, ол өз орнына отырады.Сонымен, мұрын арқылы ауа жинаймыз не жұтамыз……Уақытты санай бастаймыз: 10,9,8…..Жібер!
Жаттығу 3-4 рет қайталанады.

Көбелекті ұшырамыз.Тәрбиеші алдын-ала түрлі-түсті қағаздан кішігірім көбелектер үлгісін дайындайды да, оны жіпке бекітеді.Содан соң балаларға таратып беріп, бұл жаттығудың қалай орындалатынын түсіндіреді.
Балалар жіп ұстаған қолдарын жоғары көтеріп, көбелекті ерін деңгейінде ұстайды.Сол мезетте мұрын арқылы ауа жұтып, ауа ағымын көбелекке қарай, оны «ұшыру» үшін бағыттайды.Жаттығу 1-2 рет қайталанады.

Ыстық сүт( шәй) . Біз сүтті өте ыстық болғандықтан бірден іше алмаймыз.Сондықтан оны тез суыту үшін көпіршіктерін ( бетіндегі қаймағын) итере үрлеп ішеміз.Кәне, ыстық сүтті үрлейік.Жаттығу 2-3 рет қайталанады.

Қолымызды жылытайық..Балалар, біз қыс мезгілінде далаға ойнағанды жақсы көреміз.Бірақ қолғап кимесек қолымыз тоңып қалады.Міне, міне, қолымыз тоңып қалды,ендеше қолыңды өз деміңмен жылыт! Бұл жаттығу 4-5 рет қайталанады.

Әженің әлдиі. Әжеміз кішкентай бөбекті ұйықтатарда «Ә..ә…ә әлди-әлди ақ бөпем» деп әндетеді.Қане, бізде әндетейік.

Аюдың ақыруы.Аюдың тісі ауырды.Ол «А-а-А» деп аңырап жүр.Кәне, аю қалай дыбыстады?

Шалқан.. Шалқан үлкен болып өсіп қалған екен.Оны көрген атай:: «О..о…о!» деп таң қалды.

Жыланның ысылы.. Жылан қалай дыбыстайды? Ыс-с-ыс-ссссс……
Кім қалай дыбыстайды? –А,аа,аа,а,ааааа……..(Қуанышты , аянышты, таң қалған дауыспен).балаға түрліше тембрлік құбылыста 1 минут айтқызып жеке жұмыс жасаңыз.Екінші баламен(и), үшінші баламен (о) дыбысымен жұмыс істеуге болады.

Ұлттық нақыштағы сергіту жаттығулары

Тымақ киіп басыңа,
Қолымызда тостаған Қос бұрымға тағылған
Иыққа шапан жабайық. Қонаққа құр тоспаған Шашбау сылдыр етеді
Тізілген маржан тасы бар Ішіне ас салайық Шолпыларың лағылдан
Қаусырма белдік тағайық Кәне, дәмін қарайық. Бір ырғалып өтеді

Етек жеңді жинақтап , Қара қазан-тайқазан Сырғаларың селт етсе
Төрден орын табайық Емес сірә жай қазан. Сыңғыр-сыңғыр етед
Әжем асар қой етін, Қос білезік, жүзігің
Кейде дәмді дәу сазан. Көзді тартып өтеді.

Ат ерттеуге жарайық, Қолымызда домбыра,
Жонына қамшы салайық Құлағын сен оң бұра.
Жорға мініп жарысып Пернелері ерке ғой,
Көрші ауылға барайық. Ішегін сен шерте ғой.

1,2,3 санайық Пернелерін терейік,
Кім озады қарайық. Тағы шертіп көрейік,
Мәреге жетсе жорғалар Төрге ілсін қастерлеп,
Бір тынығып алайық. Үлкендерге берейік.